Psikolojik Şiddet Nedir? Nasıl Baş Edilir?
Günümüzde insan hayatında en az fiziksel şiddet kadar önemli olan konulardan bir tanesi psikolojik şiddet ya da psikolojik istismar olarak tabir edilmektedir. Çoğu kişi için arka planda kalsa ve görülen yalnızca fiziksel şiddet olsa da, psikolojik şiddetin de çok ağır sonuçları olmaktadır.
Kişi nasıl ki bir yeri ağrıdığında çığlıklar atmakta, acılar çekmekteyse, bu şiddet türünde de, ruhu çığlık atmakta ve acı çekmektedir. Ruh, beden gibi değildir. Beden çektiği acıyı gizleyemese de, ruh çektiği acıyı gizlemekte ve içinde tutmaktadır. Ta ki bir gün patlak verene kadar…
Psikolojik şiddet kişinin aşağılanması, mobing, cezalandırılması ve toplumdan soyutlanması ile yapılmaktadır. Çoğu zaman erkeklerin kadınlara uyguladığı bu şiddet türü, zaman zaman kadınlar tarafından erkeklere de uygulanmaktadır.
Çalışılan yerlerde patronlar ya da kişiden üst mevkidekiler, toplum, bazen sınıf arkadaşları, bazen anne baba, bazen akrabalar ve daha çevremizdeki diğer pek çok kişi, farkında olarak veya olmayarak kişiye psikolojik şiddet uygulayabilir. Kişinin o an içerisinde hissettikleri çoğu zaman bir travma niteliğindedir.
Ruh çektiği acıyı bir yere kadar saklasa da, zaman içerisinde farklı şekillerde dışarı vurmaktadır. Bu bazen bir depresyon, bazen anksiyete, bazen ve genellikle de somatizasyon bozuklukları olarak karşımıza çıkmaktadır. Elbette farklı rahatsızlıklar da meydana gelebilir, bu kişinin genetiği ve olayları algılayış biçimiyle alakalıdır.
Psikolojik Şiddetin Belirtileri Nelerdir?
Pek çok belirtisi olduğunun altını çizmekte fayda vardır. Psikolojik şiddet kişiden kişiye farklı etkiler gösterir. Herkeste aynı devam eden bir süreç değildir. En sık oluşan belirtiler:
- Kişide çok yoğun yalnızlık ve korku hissi,
- Özgüvensiz olma,
- Aşırı gerginlik,
- Huzursuzluk,
şeklindedir. Tedavi edilmediğinde kişilerde çeşitli rahatsızlıklara neden olma çok yüksektir. Örneğin içki içme davranışı, madde kullanımı veya yoğun sigara tüketimidir. Bunun yanı sıra uzun süre devam etmesi halinde, ilk olarak akut stres bozukluğu olarak ortaya çıkar.
Bir sonraki adımda travma sonrası stres bozukluğu oluşma ihtimali yüksektir. Travma sonrası stres bozukluğu genel olarak, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi durumlar ile komorbite şekilde görülür. Çok uzun süre devam eden psikolojik şiddet sonucunda kişide kendine zarar verme eğilimleri oluşabilir. Ve hatta intihar girişimleri görülebilir.
Psikolojik Şiddet Türleri Nelerdir?
Kişilerin farkında olmaları gereken bir olgu olan bu durum, uzun vadede yukarıdaki etkilerle birlikte ortaya çıkabilir. Dolayısıyla kişilerin bu şiddetin türleri hakkında bilgi sahibi olmaları ve eğer hayatlarında mevcutsa bu durumu sonlandırmaları gerekmektedir.
Yalnızlaştıran Psikolojik Şiddet
Bu şiddeti uygulayan zalim, mağdurun kendine ait olmasını ve kendi dışında hiç kimseyle ilişki kurmamasını istemektedir. Bu şiddeti uygularken yaptığı genellikle mağduru arkadaş ve akranlarından uzaklaştırmak olmaktadır.
Saklanan İlişki
Bu şiddeti uygulayan kişi, beraber olduğu kişiyi herkesten gizlemektedir. Sanki hayatında kimse yokmuş gibi davranmakta ve çevresine ilişkisi olduğunun bilgisini vermemektedir. Bu şiddet türünün bir diğer adı “stashing” şeklindedir.
Aniden Ortaya Çıkmak
Burada kişi gidip uzun bir süre ortada olmamaktadır. Bu süreçte ortada kalan kişi duygusal açlığın vermiş olduğu hezeyan ile derin bir üzüntü yaşamaktadır.
Yok Olmak
Bu şiddeti uygulayan kişi, her şey yolundayken aniden kaybolur. Nereye gittiğini ve neden gittiğini hiçbir şekilde söylemez. Bunun üzerine ortada kalan kişi yaşadığı duygusal açlıkla, kendini mutsuz ve huzursuz hisseder.
Tamponlamak
Bu şiddet türünü uygulayan zalimin hayatında mutlaka ciddi biri vardır ya da evlidir. Mağduru ayrılacağına ve mutsuz olduğuna inandırır. Fakat kesinlikle diğer ilişkisini bitirecek bir adım atmaz.
Yemleme
Bu şiddet türünü uygulayan kişiyle birkaç gün çok iyi vakit geçirir, sonra tamamen iletişimi kesersiniz. Sizi arafta bırakır. İyi olduğunuzu düşünürken birden kötü olduğunuza inanır ve bununla ilgili mutsuzluk yaşarsınız.
Akıl Bulandırma
Bu psikolojik şiddet türünde zalim, mağdurun sürekli olarak aklını karıştırır. Mağdurun söylediği her şeyde bir mantıksızlık bulur ve mağduru da buna inandırır. Mağdura paranoyak olduğunu düşündürür.
Aşırı Kıskançlık
Kişinin karşısındaki kişiden sürekli şüphelenmesini, onun hayatını kısıtlamasını içeren şiddet türüdür. Çoğu zaman mağdurun hayatını çok zor bir hale getirir. Zalim mağdurun her davranışını kısıtlamak ister.
Mansplaining
Zalim mağdura sürekli olarak ezik hissettir. Kişiyi her gördüğü yerde, her şekilde azarlar ve küçük düşürür. Kendini sürekli över. Büyüklenir. Bunun karşısında mağdur kendini yetersiz ve eksik hisseder.
Mobbing
İlişkide değil de, iş yerinde uğranan psikolojik şiddet mobing olarak adlandırılır. Kişinin sürekli sözünün kesilmesini, rahatsız edilmesini ya da taciz edilmesini içeren bu şiddet türü, kişiye kendini son derece eksik ve yetersiz hissettir. Genellikle patronun uyguladığı bu şiddet, zaman zaman iş arkadaşları tarafından da uygulanabilir.
Psikolojik Şiddet İle Nasıl Baş Edilir?
Genellikle uygulayan kişinin bile farkında olmadığı bir durumdur. Kişinin yaşadığı durumu acilen fark etmesi ve karşı taraf ile konuşarak davranışlarını düzeltmesini istemesi gerekir.
İki taraf da durumun farkında olmadığından, bu noktada mağdur da yaşadığının psikolojik şiddet olduğu düşüncesinden uzaklaşmaktadır. Karşı tarafı haklı görmekte ve yaşadığı durum ne kadar zor olsa da, kabul etme davranışı göstermektedir.
Bu noktada yapılması gereken, mağdurun durumun normal olmadığını görmesidir. Daha sonra şiddeti uygulayan kişiye, bu durumun onu üzdüğünü ve davranışlarının olması gerekenden farklı olduğunu göstermesi gerekir.
Psikolojik şiddet söz konusu olduğunda zalim çoğu zaman, yaptıklarını normal kabul eder. Karşı tarafın haksız olduğuna inanır ve hatta buna dair gerekçeler sunar. Bu noktada mağdurun bir uzmandan destek alması daha etkili sonuçlar ortaya koyacaktır.
Çevrimiçi Terapi olarak 28 psikolog, 10 psikiyatri uzmanı ile destek sağlayan kurumumuz, şiddetin ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır. Mağdurun durumu kabul etmemesi ve zalimi ne kadar üzüldüğüne inandırması gerekir. Ancak o zaman zalim uzmandan destek almayı kabul edecektir.
