Nevrotiklik bir duygu durum bozukluğudur. Psikolojik rahatsızlıklar psikoz ve nevroz olarak ikiye ayrılırlar. Psikotik bozuklukta bireyler gerçeklik algısını kaybeder. Nevrotik bozuklukta ise duygusal istikrarsızlık sözkonusudur. Bireyin gerçeklik algısı bozulmaz ancak nevrotik bireylerin, duygusal durumlarını düzenleme ya da stresle etkin bir şekilde başa çıkabilme kabiliyetleri azalır.
Nevrotiklik, genellikle bir toplum içerisinde yaşayan insanı toplumdan tamamen ayırmasa bile kişinin sağlığını, etkinliğini ve verimliliğini olumsuz yönde etkileyen bir bozukluktur. Nevrotikliğin temelinde kontrol altına alınamayan kaygılar yatar. Nevrotik bozukluk yaşayan bireylerde yaşamdan alınan hazzın az olduğu görülür. Yapılan bir araştırmaya göre nevrotik bozukluk yaşayan kişilerin evliliklerinden aldıkları doyumun da düşük olduğu görülmüştür.
Nevrotik Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?
Nevrotikliğin Psikolojik Belirtileri
- Sebepsiz üzülme
- Küçük şeyleri büyütme
- Artan kaygının bütün yaşama hakim olması
- Sosyalleşmekten korku duyma
- Genel olarak korku, huzursuzluk ve kuruntu hali
- Cinsel davranışlarda bozukluk
- Ani sinir ve öfke
- Güvensizlik duygusu
- Odaklanamamak
- Nefret
Nevrotikliğin Fiziksel Belirtileri
- Kasların aşırı gerilmesinden kaynaklanan titreme
- Çarpıntı, terleme ve baş dönmesi
- Nefes almada zorluk
- Bağırsak problemleri yaşama
Nevrotik Bozukluğun Nedenleri?
Nevrotik bozukluğa yol açan en önemli nedenlerden biri genetik yatkınlıktır. Ailemizde daha önce nevrotik bozukluk teşhisi konulan biri varsa bu bize miras olarak kalmış olabilir. Diğer bir neden çevresel faktörlerdir. Bu, kontrol edemediğimiz herhangi bir şey olabilir. Yaşadığımız ortam, iş ortamımız, arkadaş çevremiz yani bizim dışımızda olan her şey bizi olumsuz etkileyebilir.
Agah Aydın’ın Nevrotik Açıklamaları Nelerdir?
Nevrotik Nedir? Agah Aydın’ın Açıklamaları
Psikiyatrist Dr. Agah Aydın, nevrotik kişilik yapısını bireyin başkalarının arzularını arzulamasıyla ilişkilendirir. Bu durumu “İnsan, karşısındakinin arzusunu arzular ve nevrotik (yaralı normal) olmasının nedeni budur.” şeklinde ifade eder. Ona göre, eğer birey bu eğilimi göstermiyorsa ya psikotik (akıl hastasıdır) ya da ölmüştür.
Nevrotik bireyler, başkalarının istek ve beklentilerine fazlasıyla bağımlı hale gelebilir ve bu durum, kendi benliklerini ihmal etmelerine yol açabilir. Kendi arzularını keşfetmek yerine, başkalarının isteklerine göre şekillenen bir yaşam sürdürmeleri, psikolojik sıkıntılara neden olabilir.
Nevrotik Kişilik ve Psikanalitik Perspektif
Dr. Agah Aydın, nevrotik kişiliğin bir kişilik örgütlenmesi olduğunu ve bireyin kendini bir özne olarak konumlandırdığı bir yapı olduğunu ifade eder. Nevrotik kişilik yapısında olan bireyler, içsel çatışmalar ve kaygılarla daha sık karşılaşabilir.
Bu kişiler, genellikle ilişkilerinde hayal kırıklıkları yaşama eğiliminde olur. Agah Aydın’a göre, bunun sebebi, nevrotik bireylerin sevdikleri kişide o kişinin kendisinden daha fazla bir şeyi sevdiğini fark etmeleridir. Bu durum, ilişkilerde sıkça hayal kırıklığına yol açar ve ancak bu kırılganlığın kabullenildiği ilişkiler devam edebilir.
Nevrotik Yapının Günlük Hayata Etkileri
- Sürekli onay ihtiyacı hissedebilirler.
- Başkalarının isteklerini kendi arzularından önde tutabilirler.
- İçsel çatışmalar nedeniyle stres ve kaygı düzeyleri yüksek olabilir.
- İlişkilerinde sık sık hayal kırıklıkları yaşayabilirler.
Dr. Agah Aydın’ın nevrotik kavramına dair açıklamaları, psikanalitik kuramlarla uyumlu olup, bireyin içsel çatışmalarını ve başkalarıyla olan ilişkilerini anlamlandırmada önemli bir perspektif sunmaktadır.
Nevrotiklik Çeşitleri
Bunaltı Nevrozu
Ani nöbetler şeklinde ortaya çıkabilir ya da kronikleşebilir. Bunaltı nevrozu nöbetlerinde kişinin göğsü sıkışır, terler, nefes alışverişi hızlanır ve korku yaşar.
Histerik Nevroz
Kişi felç olduğunu hisseder ve böyle davranır. Kollarını ve bacaklarını hareket ettiremeyeceğini düşündüğü için kendini o duygu durumuna sokar.
Fobik Nevroz
Fobik nevrozda kişi kendini tehdit altında hisseder ve bazı olaylar ve durumlar karşısında aşırı korkuya kapılır.
Depresif Nevroz
Kişide depresyon hali görülür. Bu dönemde kişilerde yaşama isteği olmaz. Hayat anlamını yitirir. Kişi günlük aktiviteleri bile yapmak istemez.
Obsesif Kompulsif Nevroz
Kişide sürekli bir paranoya hali görülür. Kişi abartılı düşüncelerle durmadan beynini meşgul eder ve bu tekrarlayan düşüncelerden kurtulamaz.
Nevrotiklik, Kişilerde Nasıl Bir Etki Bırakır?
Bireyin günlük yaşamında yaptığı herhangi bir eylemi dahi etkileyen nevrotik bozukluk, dünyayı kötü ve güvensiz bir yer olarak algılayan nevrotik bozukluğu olan kişilerin huzur içinde yaşamalarına engel olur ve bir şeylere odaklanırken çok fazla zorluk yaşamalarına sebep olur. Güvensiz, kaygılı ve mutsuz hale gelen nevrotiklik kişinin, hayatını sürdürebilmesi için profesyonel bir yardım alması gerekir.
Kişi sosyalleşmekten kaçar, bütün hayatını etkileyen ve domine eden önyargıyla ve kaygıyla yaşamaya başlar. İlerleyen zamanlarda kişilerle iletişim kurmaktan bile kaçınır. Yalnız ve mutsuz bir insan olarak hayatına devam etmek, ilerde daha farklı sağlık sorunlarına yol açabileceğinden bir an önce nevrotik bozukluk yaşayan kişilerin tedavi olması gerekir.
Nevrotiklik Bozukluğun Tedavisi Mümkün Mü?
Nevrotiklik tedavi edilebilir mi sorusunun cevabı kişilerin tedaviye olumlu yanıt verip vermediğine göre değişkenlik gösterebilir bir durumdur. Nevrotikliğin temelinde yatan ve kontrol altına alınması gereken kaygıların, bir uzman rehberliğinde tedavi edilmesi daha uygun olacaktır.
Nevrotik bozukluk yaşayan kişilerin, öncelikle kendi durumunun farkında olması ve tedavisi için çeşitli adımlar atması gerekir.
Burada bireylere düşen olumlu ve pozitif düşünmeye çalışmak, duygu ve düşüncelerini yakınlarıyla paylaşmaktır. Nevrotik bozukluğu olan kişilerin, kendilerine güvenli bir alan yaratmak adına, daha iyi hissedecekleri insanların yanında kalmaları psikolojileri açısından daha uygun olacaktır.
Bu konuda sizin veya bir yakınınızın desteğe ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız çevrimiçi terapi ile tanışmalısınız! Şimdi buraya tıklayın ve detaylı bilgi alın.