Hipomani Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Hipomani Nedir?

“Hipomani nedir” sorusunun cevabını vermeden önce “mani ne demektir” ona bakalım. Mani, normal olmayan derecede yükselmiş veya aşırı bir duygudurumla karakterize olunmuş, kişilerin aşırı derecede mutlu ya da öfkeli olabildikleri bir davranış biçimidir. Hipomani ise tipik olarak daha kısa süren maninin daha hafif bir versiyonudur. Hipomani genellikle birkaç gün sürebilir ancak bu süre değişkenlik gösterebilir. Çoğunlukla maniye göre daha yönetilebilir bir durum olabilmektedir.

Hipomani, insanın bedensel ve ruhsal olarak heyecan, mutluluk, dışa dönüklük veya sağlıksız bir zihinle karakterize olunmuş halidir. Her insanda olan duygular gibi görünse de hipomani belirtileri gösteren insanlar çevresindekiler tarafından fak edilebilecek düzeyde bir ruh hali ve davranış biçimleri gösterirler. Hipomani olan kişiler için bu tanılar çok spesifik olsa da belirtilerin görülme şekli kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Hipomani Belirtileri Nelerdir?

Hipomanik belirtileri mani ile aynıdır fakat maniye göre belirtiler daha az yoğundur. Kişiden kişiye göre değişkenlik gösteren hipomanik belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Her zamankinden daha fazla konuşkan olmak.
• Toplum içerisinde başkalarının sözünüz kesemeyeceği kadar fazla ve hızlı konuşmak
• Şişirilmiş bir ego ve özgüvene sahip olmak, yenilmez olduklarını düşünürler
• Son derece mutlu, keyifli ve heyecanlı hissetmek
• Yüksek düzeyde ve anormal derecede enerjiye ve aktiviteye sahip olmak
• Dikkat dağınıklığı, bazen alakasız veya önemsiz her şeyden dikkatleri dağılabilir
• Alışveriş çılgınlığı, benlik saygısını abartma
• Aşırı özgüven duygusu, azaltılmış uyku ihtiyacı
• Kendini şanslı gördüğü için normalde alınmayacak riskleri almak
• Alışılmadık öfke ve sinirlilik, heyecan veya saldırganlık
• Pervasız cinsel ilişki
• Huzursuz olmak ve hareketsiz yerinde duramamak, oturamamak
• Büyük paralar harcama çılgınlıkları
• Riskli kararlar vermek

Hipomani Nedenleri Nelerdir?

Hipomaniye tam olarak neyin neden olduğu bilinmemekle beraber bu rahatsızlığa katkıda bulunduğu bilinen bazı faktörler vardır. Fakat hipomaniye neden olan bu nedenler kişiden kişiye göre değişkenlik göstermektedir. Nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Genetik bir öykü olabilir. Yani aile öyküsü, bipolar bir aile üyeniz varsa hipomani olma olasılığınız artar. Kesin olmamakla birlikte aile üyelerinizden birinde bu problem görülse bile sizde hiç hipomani bulunmayabilir.
• Travma veya cinsel istismar gibi kişilerde derin acı ve duygular bırakan zor yaşam durumları veya barınma, işsizlik ya da yalnızlık
• Aşırı stres veya depresyon durumları ve bu durumları yönetememe, kontrol edememe
• Uyku düzensizliği veya eksikliği, hiç uyku uyuyamama
• Doğum sonrası psikozu
• Şizoafektif bozukluk
• Bazı ilaçların (antidepresan veya psikolojik diğer ilaçlar), alkolün ya da keyif verici ilaçlardan dolayı görülen yan etkiler
• Boşanma süreci psikolojik çöküşler
• Sevdiğiniz birinin ölümü sonrası girdiğiniz yas süreci
• Bazı hastalıklar, uyku apnesi, sinir hastalıkları, bazı tümör veya kanser, kortizol dengesizlikleri
• Düzensiz ve özenilmeyen yaşam tarzı veya zararlı olabilecek tüm alışkanlıklar
• Gelecek kaygısı veya fazlasıyla hareketsiz ve sıradan bir yaşam süren kişiler hipomani veya depresyon rahatsızlıklarına daha yatkındır.

İyi Hissetmek ile Hipomani Arasındaki Fark Nedir?

İyi hissetmekle hipomani arasındaki farkı bilmek biraz aman alabilir. Mutlu olmak ve iyi hissetmek her normal insanda görülen normal duygu durumlarıdır. Herkes mutlu olup zaman zaman kendini iyi hissedebilir. Fakat iyi hissetmek her zaman kişinin iyi olduğunu anlamına gelmeyebilir.

Hipomani yaşayanlar iyi ve mutu hissettiklerinde kendini anlamaya başlar ve sadece iyi hissetmenin ötesinde çok yüksek bir ruh haline sahip olmaya başladıklarına dair uyarı işaretlerini fark edebilir. Bu durumda etraflarındaki kişilerden güvendikleri ve sıkça iletişim halinde oldukları birincil derece aileden ya da yakın arkadaşlardan kendilerindeki bu durumu fark etmelerini ve kendilerine söylemelerini isteyebilirler. Ruh halinde veya davranışlarda iyi hissetmenin ötesinde bir duygu yoğunluğu yaşanır.

Hipomani Teşhisi Nasıl Koyulur?

Uzman doktorunuza hipomani belirtileri sonrasında ya da kendinizde fark ettiğiniz değişikleriniz sonucunda gittiğinizde, sizin tıbbi geçmişiniz, ailenizin tıbbi ve sağlık geçmişi, kullanmakta olduğunuz reçeteli veya reçetesiz ilaçlar, bitkisel ürünler veya takviyeler hakkında bilgi vermenizi isteyecektir. Doktorunuz sizden kesin bir teşhis için kan testleri ya da vücut taramaları isteyebilir. Bu sonuçlara göre başka bir hastalık veya durum gözlenmezse doktorunuz sizi bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir.

Hastaya hipomani teşhisi koymak için, bazı kriterleri takip edebilir. Bu kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Her zamanki durumunuzdan farklı sayılabilecek bir değişikliğiniz varsa
• Günler içerisinde peş peşe en az dört gün sürebilen ve günün büyük bir bölümünü kaplayan yüksek dereceli enerji ve aktivite ile beraber anormal derecede uzun süren bir duygu yoğunluğunuz varsa
• Uyku düzensizlikleriniz olduğu halde yorgun görünmüyorsanız
• Hipomani teşhisi koyulurken, bu rahatsızlığın sizin günlük hayatınızı, iş veya ev yaşantınızı şiddetli derecede etkileyecek yanları olmadığı için hastane yatışı istenmez.
• Hipomanik dönem, ilaç, madde veya uyuşturucu kullanımından kaynaklanmaz
• Semptomlar arasında gerçeklikle uyumsuz düşünceler yoktur, sanrılar veya halüsinasyonlar görülmez. Bu semptomlar genellikle mani rahatsızlığı tanısıdır.

Hipomani Nasıl Tedavi Edilir?

Hipomani çoğunlukla nedensiz ve orantısız neşe, heyecan veya öfke tutumları sergilenen bir durumdur. Spesifik belirti ve semptomların kişiden kişiye göre değişkenlik gösterdiği bir duygu durum bozukluğudur. Hipomani, psikoterapi, antipsikotik ilaçlar veya duygudurum düzenleyicilerle tedavi edilebilmektedir.

Psikoterapi yöntemi çeşitli tekniklerle sağlanabilmektedir. Bu durumda semptomlarını ve tetikleyicilerini belirlemenize yardımcı olabilecek ve bununla başa çıkabilme yollarını öğrenmenize destek olacak bir akıl sağlığı uzmanı ile konuşursunuz. İlaçlarla tedavi yönteminde kullanılabilecek bazı ilaç çeşitleri:

• Ariprazol
• Lurasidon
• Lanzapin
• Ketiapin
• Risperridon

Eğer hafif bir şekilde sahipseniz, ilaçsız başa çıkabileceğiniz yöntemler de vardır. Bu yöntemlerden bazıları, kişisel bakıma özen göstermek, uyku düzeni sağlamak, stres ve kahve, çay, kola gibi uyarıcı besinlerden uzak durmak, yürüyüş yapmak, alkol veya uyuşturucu kullanmamak, yoga veya meditasyonla rahatlama sağlamak.