Hiçbir Şeyden Zevk Alamama Nasıl Ortaya Çıkar?
Anhedoni olarak da bilinen hiçbir şeyden zevk alamama durumu kişideki isteksizliği ifade eder. Son zamanlarda yeme bozukluğu, kumar bağımlılığı, alkol bağımlılığı ve Parkinson gibi durumların anhedoni ile ilişkisi ortaya çıkmıştır. Anhedoni, çoğu zaman kişilerde depresyon belirtisi olarak çıkar.
Bireyin normal zamanda zevk alarak yaptığı etkinliklerin artık zevk vermemesi olarak da adlandırılır. Hiçbir şeyden zevk alamayan kişi bir döngünün içerisine girer. Kişi, bu döngüde eskiden kişiye zevk veren olayla karşı artık isteksizdir ve kendisini mutsuz hisseder.
Anhedoni Nedir?
Neşe veya zevk hissedememeyi tanımlayan psikolojik bir belirtidir. Çoğu şeye karşı geçici bir hoşnutsuzluk ve ilgisizlik yaşamakla ilerleyen bir durumdur. Örneğin insanlar anhedoni durumunda çok az neşe duyarlar.
Hatta artık hiçbir şeyden mutlu olamayacakları izlenimine sahip olabilirler. Normalde kişiye olumlu his veren durumlarda artık mutlu olunmadığında anhedoniden söz edilir.
İlginizi Çekebilir: Bulimia Nervoza
Hiçbir Şeyden Zevk Alamama Nedenleri Nelerdir?
Hiçbir şeyden zevk alamama sürekli ya da belli durumlarda ortaya çıkar ve kişiyi mutsuz eder. Bu yüzden anhedoni görülme sıklığı günümüzde özellikle depresyonun artması ile ortaya çıkmıştır. Bu yüzden kişinin sosyal hayatta yaşadığı etkileşimleri, duygusal olarak değişimleri ve duygusal deneyimleri takip etmek önemlidir.
Ayrıca yemek yeme alışkanlığı ve alkol kullanımındaki artışlar sonucunda zevk alamama durumları ortaya çıkabilir.
Kişilerin kendilerini herhangi bir sosyal durumdan geri çekmeleri ve aynı zamanda yalnız kalmaları olarak da bilinen anhedoni nedenleri bu hastalığı ortaya çıkarır. Hastalığı ortaya çıkaran bu durumlar şunlardır:
- Motivasyon düşüklüğü
- Anksiyete
- Erteleme alışkanlıkları
- Odaklanamama durumu
- Normal dışı mental durum
- Alkol veya madde bağımlısı olma
- Psikolojik rahatsızlıkların varlığı
- Sosyoekonomik düzeyin düşük olması
- Depresyon
Hiçbir Şeyden Zevk Alamama Belirtileri Nelerdir?
Anhedoni belirtileri genellikle kişinin kendisini dinlemesinin gerekliliği olarak ortaya çıkmaktadır. En önemli belirtisi mutsuzluk olarak bilinmektedir. Mutsuzluğun yanı sıra oluşan anhedoni belirtileri ise şunlardır;
- Sosyal geri çekilme
- İlişkilerin olmaması veya önceki ilişkilerden çekilme
- Kişinin kendisine ve başkalarına karşı olumsuz duygular hissetmesi
- Azaltılmış duygusal yetenekler
- Sosyal durumlara uyum sağlamada zorluk
- Herhangi bir aktiviteden zevk alamamak
- Şüpheci düşüncelerin varlığı
- Sürekli olarak mutsuz hissetme
- Kontrol edilemeyen sebepsiz gerginlik durumu
- İştah ve uykuda ortaya çıkan düzensizlikler
- Libido kaybı veya fiziksel yakınlığa ilgi eksikliği
- Sık sık hasta olmak gibi kalıcı fiziksel problemler
Hiçbir Şeyden Zevk Alamama Tanısı Nasıl Konulur?
Anhedoni asıl olarak depresyon belirtisiyle ortaya çıkmaktadır. Hiçbir şeyden zevk alamama tanısı alınabilmesi için hastanın detaylı olarak tıbbi öyküsünün alınması gerekmektedir.
Anhedoniye sahip olan bireyler zaman zaman kendi iradeleriyle doktora başvurmak istemeyebilir. Bu yüzden yakınlarının böyle bir durumu fark ettiklerinde uzmana başvurmaları gerekir.
Hasta olan bir kişinin tanısı iki haftalık gözlemleme sonucunda ortaya çıkar. Kişilerin mental durumlarda yavaşlama, intihar düşüncesi, ruh halinde değişimler, dikkat eksikliği, kilo alma ya da verme, uyku düzeninin bozulması ve aktivitelerin sıklığının azalması gibi ortaya çıkan belirtiler sonucunda kişilere dikkat edilmesi gerekir. Tüm bunlar anhedoni neden kaynaklanır sorusuna kişinin depresyon geçirdiği işaret edebilir.
Tanı konulması adına bir kişinin takip edilmesi gereken bazı noktaları vardır. Öncelikle tıbbi öykü alındıktan sonra hasta yakınlarıyla görüşme yapılmalıdır. Fiziki muayene sonucunda kan tahlillerine, vitamin ve mineral eksikliğine bakılmalıdır. Ayrıca kişinin madde kullanıp kullanmadığına dair tahlillere de bakılmalıdır.
Hiçbir Şeyden Zevk Alamama Tanısının Yanında Verilecek Ek Tavsiyeler Nelerdir?
Anhedoni tedavisinde bazı ek tavsiyelere yer verilir. Bu önerilerde normal hayata geçişte faydalı olabilecek durumlar bulunur. Anhedoni yaşayanlar için tavsiyeler şunlardır:
- Yeni bir hobi edinin
- Kişisel olarak gelişim sağlayın
- Uzmanlarla konuşun
- Uyku düzenini oluşturun
- Kendinizi iyi hissettiren çeşitli aktivitelere yönelin
- Sevdiğiniz insanları yakınınızda tutun
- Kendi iç sesinizi dinleyin
Bununla birlikte en önemli nokta ise hiçbir şeyden zevk alamama hastalığı bir süreçtir. Bunun için tedaviye odaklanmanız gerekir. Diğer yandan kitap okumak ya da yürüyüşe çıkmak mutluluk işareti olabilir. Çünkü bu alanlar zarar görülen ilişkileri sonlandırmak adına mutlu adım atmanızı sağlar.
Sosyal Medya Kullanımı Anhedoniyi Etkiler Mi?
Sosyal medya, son zamanlarda hayatın birçok alanında fazla yer kaplar. Sosyal medyanın aşırı kullanımı bulunduğunuz hayattan sizi soğutabilir. Sosyal medyayı haddinden fazla kullanan kişiler sürekli kendisiyle kıyaslama yapar.
Bu yüzden takip ettiğiniz kişilerin değişimleri sürekli merak konusu olur. Fazla beğeni ve takipçi kazanma çabası, kendinize olan saygınızı kaybetmenize neden olabilir. Şöyle ki sosyal medyada görülen farklı hayatlar kişilerin dolaylı yoldan psikolojilerinin iyi olduğunu ifade eder.
Aslında psikolojik olarak kendinizi iyi hissetmiyorsanız yaşadığınız hayattan zevk almanız da değişebilir. Bunun sonucunda hiçbir şeyden zevk alamama durumu ortaya çıkar.
Anhedoni Nasıl Tedavi Edilir?
Anhedoni yani hiçbir şeyden zevk alamama depresyon gibi bazı belirtilerle ortaya çıkar. Bu tür belirtileri gösterdiğinizi düşünüyorsanız ilaç tedavisine ya da psikoterapi tedavisine başlamasınız. Yaşamınızı ele alarak yaşamdan zevk almanızı engelleyen durumları tespit etmeniz gerekir.
Ancak bazı durumlarda harekete geçmek zor olabilir, çevrenizden ya da yakınlarınızdan sosyal anlamda destek almanız gerekir. Terapi sayesinde sizi olumsuz etkileyen durumun ne olduğu anlaşılır. Hastalığın ilk ortaya çıkış şekli belirlenebilir ve hayattan zevk almanızı engelleyen konuyu farklı bakış açısıyla ele alabilirsiniz. Süreç sayesinde hiçbir şeyden zevk alamama nasıl geçer sorusuna yanıt bulabilirsiniz.
Uzman Psikolog Terapisi İçin: Antalya Psikolog