3 Yaş Sendromu Nedir?

İçindekiler

3 yaş sendromu çocukların büyümeye başlaması güzel gözüken ancak yaşanan sendromlar nedeniyle ebeveynleri zorlayan bir dönemin de başladığını gösterir. Her yaş döneminin kendine göre zorluğu ve ailelere yaşattığı sıkıntılar vardır. 3 yaşına girecek çocukların yaşadıkları 3 yaş sendromu ise hemen her anne babayı en çok zorlayan sendrom olarak bilinir.

Anne ve babaların zorlanmasına neden olan 3 yaş sendromunun yaşanmasından önce sendroma dair gerekli olan bilgilere sahip olunması çocukların ve ailenin bu süreci kolayca atlatmasına neden olur.

Yaşanan sendromun belirtileri, yapılması gerekenler, öfke nöbetleri ve başa çıkma yollarına dair tüm bilgilerin edinilerek kaliteli deneyimin yaşanması mümkün olur. Bu nedenle 3 yaş sendromuna dair tüm detayları bir araya getirmeye çalıştık.

Çocuklarda yaygın olarak görülen üç yaş sendromunun belirtileri ve detaylarına geçmeden önce 3 yaş sendromu nedir? Sorusuna cevap vermek gerekir. Üç yaş sendromu bebeklikten çocukluğa geçişi ifade eden bir evredir. Bu dönemde çocuklar kendilerini tanımaya ve bulmaya çalışır. Bu nedenle de ilk 2 yıldan farklı tepkiler vermeye başlarlar.

Kendini bulma dönemi olarak da isimlendirilen bu dönemde çocuklar kendilerinin birey olduklarını fark etmeye başlar. Bu nedenle de kendi istediklerini yapma ve ebeveynlerinin isteklerine karşı çıkma eğilimi gösterirler. Onların karşı çıkmaya başlamaları hem annelerin hem de babaların zaman zaman sıkıntı yaşamasını kaçınılmaz kılar. Ancak bu dönemin geçici olduğu bilindiğinde ve doğru davranıldığında sendromun atlatılması mümkündür.

Üç yaş sendromuna zamanında çocuklar kendilerini tanımalarını dışında birçok ihtiyaçlarını kendileri yerine getirmeye başlarlar. Yemek yeme, tuvalet yapma, aile bireyleri veya yabancılarla iletişim kurma, kıyafetlerini giyme veya diş fırçalama bu dönemde çocukların kendi başlarına yaptıkları işleri ifade eder. Ayrıca bu dönemde çocukların zihin gelişimi daha hızlıdır ve bu nedenle ailelerini şaşırtacak konuşmaları yapmaları da kaçınılmaz olur.

Anne ve babalar için üç yaş sendromu korkutucu olarak görülür. Ancak çocuğun zihinsel ve bedensel gelişiminin başladığı bilindiğinde veya değişen davranışlarının sebeplerine hakim olunduğunda üç yaş sendromunun hasarsız şekilde atlatılması kaçınılmazdır.

İlginizi Çekebilir: Bağlanma Stilleri Nelerdir? Çocuklarda ve Yetişkinlerde Bağlanma Stilleri

3 Yaş Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda 3 yaş dolaylarında ortaya çıkan 3 yaş sendromunun belirtileri şunlardır;

Birey olduğunun farkına varan çocuk bu dönemde kendi kıyafetlerini kendileri giymek ister.
Kıyafet giyme işlemini kendisinin yapmayı istemesinin dışında giyeceği kıyafetleri de kendisi seçmek ister.
3 yaş dönemi içinde olan çocuk yemek seçimi yapmaya başlar. Bu döneme kadar iştahla yediği yemeyi yememeye başlaması ve yemeği sevmediğini söylemeye başlaması kaçınılmazdır.
Yemek veya kıyafet konusunda anne ya da babası ile anlaşamayan çocuk inatlaşmaya başlar. Ebeveyni pes edene kadar bu inadı sürdürdüğü görülür.
Anne veya babasının ona hayır demesini asla kabul etmez ve hayır cevabı aldığında öfke nöbetleri gösterir.
3 yaş döneminde olan çocuk bağımsız hareket etmek ister ve bağımsızlığını kanıtlamak adına farklı davranışlarda bulunur.
Soru sorma sayısı bu dönemde büyük artış gösterir. Sorduğu sorulara cevap verilmemesi onun hırçınlaşmasına neden olur.
Kardeşi veya arkadaşıyla oyuncaklarını paylaşma sıkıntısı yaşar. Bu nedenle kavga etmesi kaçınılmazdır.
İstediği olmadığında uzun süreli ağlama, kendini yere atma veya kızgınlık belirtileri göstermeye başlar.
Hayal ile gerçeği ayırt edemediği için hayali olayları anlatma eğilimi gösterir.
Gelişimine bağlı olarak çeşitli korkular yaşamaya başlar. Bu korkular arasında karanlık, hayvan ve yüksek ses korkuları bulunur.
Uyku düzeninde bozulma ve uyuma problemleri göstermesi mümkündür.

Anne ve babaların her çocuğun üç yaş sendromu belirtilerini göstermeyeceğini bilmeleri gerekir. Çocukların bir kısmı bu dönemi zor atlatırken bazı çocuklar sendromu yaşamadan büyümeye devam ederler.

3 Yaş Sendromunda Oluşan Öfke Nöbetlerinde Ne Yapılmalıdır?

3 yaş sendromunun ebeveynleri en fazla zorlayan aşaması öfke nöbetlerinin yaşanmasıdır. Öfke nöbeti yaşayan çocuğa müdahale etmek için öncelikle nöbetin neden geçirildiği bulunmalıdır. Öfkeye neden olan sebebin ortadan kalkması ile çocuğun sakinleşmesi mümkün olur.

3 yaşındaki çocuğa evdeki bir eşyayı yere atmaması söylendiğinde o eşyayı yere atarak öfkelenmesi mümkündür. Bu durumda çocuğa yere atma diye emir vermek yerine eşyayı yere atması durumunda kırılabileceği, etrafın batabileceği veya kendine zarar verebileceği anlatılmalıdır. Böylelikle çocuğun atma eğiliminden vazgeçmesi mümkün olur.

Çocuğun öfke nöbetinin sebebi kardeşiyle arasındaki oyuncak anlaşmazlığı olabilir. Bu durumda ebeveynlerin çocuklar arasında bir orta yol bulması gerekir. Örneğin yarım saat kardeşinin yarım saat kendisinin oynayabileceği şekilde bir yol ile nöbetin bertaraf edilmesi mümkün olur.

Çocuğun yaşadığı öfke nöbetinin sebebi yemesi istenilen yemeği yememek istemesi olabilir. Bu durumda yemeğin ne kadar sağlıklı olduğu ve bu yemeği yemesi durumunda büyüyebileceği gibi söylemlerde bulunulmalıdır. Bu sayede çocuğun beğenmediği yemeği yemesi mümkün olur. Bu söylemlere rağmen çocuk yemeği reddediyorsa zorlamaktan kaçınılmalıdır.

Parka giden çocuğun salıncak dolu olduğu için öfke krizine girmesi mümkündür. Bu durumda çocuğun sırasını beklemesi gerektiği ve parktaki oyuncakların her çocuk için olduğu anlatılmalıdır. Ayrıca ebeveynler sırasını bekleyen ve sırasını beklemeyen çocuğun taklidini yaparak iki davranış durumunu görmesini sağlamaları gerekir. Bu sayede çocuğun doğru davranışta bulunması mümkün olur.

Öfke nöbetine giren çocukların birtakım şeylerle sakinleşmeleri mümkündür. Bunun için ebeveynlerin çocuklarını sakinleştirecek oyuncak, obje, yemek veya eşyaları tespit etmeleri gerekir. Bu sayede öfke nöbeti geçiren çocuğa bu eşyalardan vererek onun sakinleşmesi sağlanır. Böylelikle çocuğun kendine veya çevresine zarar vermek yerine daha kısa sürede sakinleşmesi sağlanmış olur.

3 Yaş Sendromu Sürecinde Ebeveynler Nasıl Davranmalıdır?

Çocukları 3 yaş sendromunda olan aileler çocuklarına nasıl davranacaklarının sorusuna cevap ararlar. çocuğun bu süreci ve kendi gelişimini doğru şekilde tamamlaması için doğru davranışların gerçekleştirilmesi önemlidir.

3 yaş sendromu olan çocuklara sahip olan aileler sabırlı olmayı ve sakin kalmayı öğrenmelidir. Ağlayan veya öfke krizinde olan çocuğa karşı sabırlı olmaları çocuğun kısa sürede sakinleşmesine yardımcı olur. Sabırlı olmaları ile birlikte çocuğun neden krize girdiği veya hırçınlaştığı anlaşılmaya çalışılmalıdır. Böylelikle o durumu ortadan kaldırarak çocuğun sıkıntısını da çözmüş olurlar.

Çocukların kendini yalnız hissetmesini engellemek ailelerin göstermeleri gereken diğer davranıştır. Hırçınlaşan veya olumsuz davranışlar gösteren çocuk dışlanmamalıdır. Gösterdiği davranışın nedeni öğrenilmeye çalışılmalıdır. Çocuk kendini yeni keşfettiği için anlamadığı tepkiler verebilir ancak unutulmamalıdır ki bu tepkiler geçicidir.

Ebeveynler çocukların kendi başlarına karar almalarına sınırlı olacak şekilde izin vermelidirler. Bu yaştaki çocuklar kendilerini yeni tanıdıklarından yemek veya kıyafet gibi konularda bağımsız hareket etmek isterler. Bunun için onlara karşı çıkmadan bağımsız hareket imkanı verilmelidir. Ancak bunun sınırına özen gösterilerek ileriye dönüp disiplinsizliğe neden olacak durumların yaşanması engellenmelidir.

Ebeveynler sendrom esnasında zorluk yaşıyorlarsa çocuklarının komik davranışlarını göz önüne almalıdırlar. Böylelikle sinir olmaları veya moral bozma durumları azalmış olur.

Son olarak ebeveynlerin hırçınlık gösteren, ağlama krizine giren ve kendi kararlarını almaya çalışan çocuklarının bu zamanlarının geçici olduğunun farkına varmaları gerekir. Bu süreç sonsuza kadar sürmeyecektir bu nedenle kendilerini son ana kadar sabırlı ve sakin kalma konusunda teskin etmeleri gerekir. Bu sayede çocuklarının psikolojilerini bozmadan 3 yaşı atlatarak büyümeye devam etmelerini sağlamaları kolay olur.

3 Yaş Sendromu İle Başa Çıkmanın Yolları

Anne ve babaların üç yaş sendromu yaşayan çocuklarının sorunlarından kurtulmaları için sendromla doğru şekilde başa çıkmaya çalışmaları gerekir.

Bu dönemdeki sendromla başa çıkmak için ebeveynlerin yapabilecekleri şunlardır;

Sabırlı olmak:

Evlatlarının bu dönemi hasarsız atlatması için ebeveynlerin öncelikli olarak sabırlı olmaları şarttır. Özellikle çocukları öfkelendiğinde veya ağlama krizine girdiğinde sakinleşmesi için onlara zarar vermeleri lazımdır. Sabırsız olmaları ve çocuklarına kızmaları çocuğun sakinleşme süresinin uzamasına neden olur.

Sevgiyi hissettirmek:

Bu dönemde çocukların sevildiğini hissetmeye ihtiyacı vardır. Sık sık sarılmak ve sevildiğini söylemek çocuğun kendini daha iyi hissetmesini sağlar. Ayrıca hayallerini veya kendini anlatmak isteyen çocuğu dinlemek sevildiğini anlaması için etkili yollardan birisidir.

Dürüst olmak:

Çocuklar bu dönemde çok soru sordukları için anne veya babalarının onların sorularına dürüst cevap vermek gerekir. Çocuklar verilen cevabın doğru olmadığı durumlarda daha hırçın davranışlar gösterirler ve bu da sorunun büyümesine neden olur.

Sınır belirlemek:

Üç yaş sendromunu yaşayan çocuklar özgür olmak ister. Ancak ebeveynlerin bu özgürlük için belirli sınırı koymaları ve bu sınır konusunda çocukları ile konuşması gerekir. Sınırın koyulması ileriye dönük disiplin sıkıntılarının ortaya çıkmasını engellemekte etkilidir.

Tutarlı davranmak:

Anne ve babaların bu dönemde çocuklarına karşı tutarlı olmaları gerekir. Söz verdilerse o sözü tutmaları veya çocuklarının isteklerine karşı çıktılarsa bu karşı çıkışı sürdürmeleri şarttır. Tutarsız olunması çocukların ısrarına ve tutarsızlık nedeniyle güvensizlik duymalarına neden olur.

İletişim kurmak:

Üç yaş sendromunda çocukla iletişim kurmak önemlidir. Onu dinlemek ve kendini anlatmasını sağlamak gerekir. Ayrıca onun istekleri doğrultusunda hareket etmek iletişimin sağlıklı olmasına da yardımcı olur.

Aktivitelere yönlendirmek:

Öfkeli ya da kızgın olan çocukların aktivitelere yönlendirilmesi sakinleşmeleri için etkili yöntemdir. Ayrıca farklı aktiviteler yapmaları özgüvenlerinin artmasına ve becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu aktiviteler arasında spor yapmak, kitap okumak veya doğa keşfi gibi aktiviteler ilk sıralarda bulunur.

Üç yaş sendromunu yaşayan çocuğa sahip ebeveynlerin yaşanılan sıkıntıların büyük olduğu hissetmeleri durumunda pedagog ve psikolog desteği alması gerekir. Özellikle şiddete başvuran, iletişim kurmayan ve öfke krizleri bitmeyen çocuklar için alınacak destek sürecin hasarsız atlatılmasını sağlar.

Bu Süreçte Yapılmaması Gerekenler

Üç yaş sendromu ebeveyn ve çocukların karşılıklı doğru davranışlar göstermeleri ile atlatılır. Ancak anne veya babaların yapmaması gereken davranışları yapmaları çocuklarının psikolojik açıdan olumsuz etkilenmelerine neden olur.

Üç yaş sendromu yaşayan çocuğa sahip olan anne babalar tarafından bu süreçte yapılmaması gerekenler şunlardır;

Anneler ve babalar çocukları ile inatlaşmamalıdır.
Çocukların isteklere karşı çıkması durumunda baskı kurulmamalıdır.
Kendi istediğini yapmak isteyen çocuklar tehdit edilmemelidir. Tehdit edilen çocukların psikolojilerinin bu durumdan olumsuz etkilenmesi mümkündür.
Öfke krizi geçiren çocuklara bağırılmamalı ve ceza uygulanmamalıdır. Kriz geçiren çocuğun sakinleşmesi için ona mutlaka zaman verilmelidir.
Öfke krizi geçiren çocuk yalnız bırakılmamalıdır. Sakinleşene kadar yanında durularak sakinleştikten sonra iletişime geçilmelidir.
Agresif davranışları olan çocuklarla iletişim kurulmamalıdır. Sakinleşme sonrası konuşmaya çalışmak daha doğrudur.
Üç yaş sendromunun etkisiyle olumsuz davranışlar sergileyen çocuklar üzerinde şiddet uygulanmamalıdır.
Çocuklar anne veya babasını dinlemediğinde yüksek sesle bağırılmamalıdır. Yüksek sesle gerçekleşen bağırmalar çocukların psikolojisinin bozulmasına neden olur.
Yanlış yapan çocuklara ceza verilmemelidir. Ceza yerine yaptığı şeyin neden yanlış olduğu veya yapmaması yönünde konuşma yapılmalıdır.
3 yaşındaki çocuğun her isteğine evet denmemelidir. Uygun olmayan isteklerine hayır denilerek hayır cevabını alabilecekleri çocuklara gösterilmelidir.
Çocukların yapmaması istenilen davranışlar anne ve babalar tarafından da yapılmamalıdır. Aksi durumlarda çocuklar anne ya da babasını taklit edeceğinden istenmeyen davranışları yapmaya devam edecektir.
3 yaşındaki çocuklar kendi istedikleri kıyafetleri giymek isterler. Bu durumda onlara engel olunmamalı ve uyumsuz da olsa istediklerini giymelerine izin verilmelidir.

3 yaş sendromu sonsuza kadar sürmeyecek bir evredir. Bu nedenle yapmaması gereken davranışları bilen ebeveynlerin bu evre bitene kadar sabırlı olmaları gerekir. Davranışlara rağmen çocuğun bakımında veya iletişimde sorun olduğunu düşünen ebeveynler ise uzman desteği ile bu evreyi atlatma konusunda başarılı olurlar.

Profesyonel Destek Almak İçin >> Antalya Psikolog