Davranış bozukluğu, insanların toplum kurallarını, diğer kişilerin temel haklarını umursamadan yaşına uygun olmayan olumsuz davranışları istikrarlı bir şekilde uzun süre gerçekleştirdiği bir hastalık türüdür. Kadınlara nazaran erkek çocuklarda daha sık görülen bu hastalık, 4-8 yaşlarında başlayan ve kişinin çevresine zararı olduğu kadar kendine de zararı dokunan bir rahatsızlıktır. Davranış bozukluğu yaşayan çocuklarda en çok görülen eylemler; hırçınlık, ailesine üstünlük taslama, dikkat çekmeye yönelik çeşitli davranışlar ve kendi çıkarları için sürekli yalan söylemektir.
Çocuklar bu davranışları sürekli tekrarlamaya başlayınca beraberinde saldırganlık, tanımadığı kişilere, arkadaşlarına veya hayvanlara zarar verme arzusu, altını ıslatma, hırsızlık, küfürlü konuşma gibi davranış bozuklukları baş göstermeye başlar. Özellikle son dönemlerde çocuklarda davranış bozukluğu vakalarının hızla artığı gözlemlenmektedir.
Çocuklarda Davranış Bozukluğu Sebepleri
Davranış bozukluklarının başlıca sebepleri arasında; çocukların yaşadığı travmatik olaylar, sosyal çevre, televizyon yayınları, aileden ilgi görememe ve aile içerisindeki ilişkinin şiddetli olması bu rahatsızlığı büyük oranda etkilemektedir.
Davranış Bozukluğu Nasıl Giderilir?
Davranış bozukluğunun oluşmasını engellemek ve davranış bozukluğu yaşayan çocukların bu problemi alt etmesi için ebeveynlerin gerçekleştirebileceği eylemler şu şekilde sıralanabilir:
- Çocuklara vakit ayırarak ilgisiz bırakılmamalıdır.
- Ebeveynler çocuklarına örnek birey olmalıdır.
- Çocukların yaşlarına uygun sorumluluklar verilerek gerçekleştirilen eylemler sonrası takdir edilmelidir.
- Çocuklar, başka çocuklarla kesinlikle kıyaslanmamalıdır. Aksi taktirde kıskançlık, ilgisizlik çocuklarda davranış bozukluğunun ilerlemesine sebebiyet verir.
- Çocukların davranışları nedeniyle kesinlikle şiddet uygulayarak ceza verilmemeli, sakince konuşulmalıdır.
- Ailenin, çocuğun eylemleri nedeniyle çocuğa duyduğu saygı ve sevginin azalmasının önüne geçilmesi gerekir.
- Çocuğun olumlu yönlerini ortaya çıkarak yüreklendirmesi gerekir.
Çocuktaki empati duygusunun geliştirilmesi, davranış bozukluğunu düzeltmede büyük etki sağlar.
Davranış Bozukluğunun Giderilmesinde Pedagog Etkisi
Davranış bozukluğunun giderilmesinde pedagoglar da çalışmalarını sürdürmektedir. Psikoterapi ile çocuğun yaşı ve davranışları dikkate alınarak tedavi gerçekleştirilir.
İlk etapta çocuğun çevresel ilişkilerine, geçmişte olan ve şu an yaşadığı olaylar göz önüne alınarak terapi planlaması ve bu planlamada izleyecekleri terapi yöntemleri belirlenir. Çocuklar bu terapi süresince en başta öfke olacak şekilde kendi duygularını tanıma ve bunları ifade etmeyi öğrenir, çocuğun öfke duygusunu ortaya çıkaran olaylarla ve düşüncelerle bağ kurması amaçlanır. Çocuklar, sosyal beceri odaklı eğitim alarak sağlıklı ilişki kurmayı ve problem çözme becerisini artırır. Psikoeğitim, sadece çocuklara değil, ebeveynlere de verilir. Psikoeğitimde ailelere, çocuğa bu süreçte nasıl davranması gerektiğine yönelik eğitimler gerçekleştirilir.
Bütün bu tedaviler sonunda çocuktaki davranış bozukluğu iyileşme göstermektedir. Ebeveynlerin, bu rahatsızlığın tekrarlama olasılığını göz önünde bulundurarak çocuğa olan yaklaşımına uzman doktorların önerdiği şekilde devam etmesi gerekir.
Küçük yaşlarda başlayan bu hastalık, tedavi edilmediği ve umursanmadığı sürece ileride dürtü kontrol bozukluğuna ve takıntılı rahatsızlıklar gibi ciddi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
