Narsist Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Narsist bireylerin özellikle sosyal ortamlarda gösterdiği, kişilik bozukluğunun habercisi olarak nitelendirilen bazı özellikleri bulunmaktadır. Bu kapsamda Narsist kişilik belirtileri şunlar olabilmektedir;
- Aşırı kibirli davranışlar sergilemek
- Çevredeki herkesin kendine hayranlık duymasını beklemek
- Başkalarını önemsemeksizin sadece kendi taleplerinin yerine getirilmesini istemek
- Kendini aşırı beğenmek
- Çevresindeki tek ilgi odağı olmak istemek
- Kendini çevresindeki diğer bireylerden daha çekici, üstün ve zeki olarak görmek
- Empati duygusunu kurmakta yoksunluk yaşamak
- Çevresindeki tüm insanlardan daha başarılı olmak için olağanüstü bir hırs sahibi olmak
- Bir zaman sonra sosyal çevreden dışlanmak veya dışlanmış gibi hissetmek
- Çevresindeki kişileri kendi istek ve ihtiyaçları için kullanmaya çalışmak, manipüle etmek
- Diğer kişilerin hayatını kıskanmak ve onların yerine geçmeyi istemek
- Yalnızca üstün kurumlar ve kişiler tarafından anlaşılabileceğini düşünme
- Yakın ilişkide olduğu partnerine karşı ezici tutumlarda bulunma
- Hangi yollarla olursa olsun elde ettiği her şeyin hakkı olduğunu düşünmek
Bu gibi belirtilerin bir veya birden fazlası sizde ya da yakın çevrenizde rahatsız edici derecede mevcut ise profesyonel yardıma başvurmanız önemlidir. Narsist kişilik bozukluğunun tedavisi zor olabilmektedir. Çünkü bu kişilik bozukluğunun yanında kişilerin farklı psikotik sorunları da bulunabilmektedir. Özellikle narsizme eşlik eden diğer psikolojik rahatsızlıklar; alkol bağımlılığı, antisosyal, sınırda kişilik bozukluğu, histrionik ve şizotipal olmalarıdır.
Narsist Kişilik Bozukluğu Nedenleri
Çevreleri tarafından bir zamandan sonra oldukça rahatsız edici bulunan narsist özellikleri mevcut olan kişilerin, bu özellikleri göstermesinin altında bazı sorunlar yatmaktadır. Bu sorunlar genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan olaylar veya ebeveynlerin yanlış tutumları nedeni ile oluşmaktadır. Söz konusu kişilik bozukluğuna neden olabilecek bazı durumlar şunlardır;
- Çocuklukta yaşanan duygusal istismar,
- Çocukluk çağında sevgi ve şefkatten mahrum bırakılma,
- Çocukluk döneminde ilgiden mahrum kalma,
- Ebeveynler tarafından sürekli ve sık sık yargılanma,
- Ebeveynlerin çocukluk döneminde kişiye çok fazla ilgi göstermesi ve her isteğini anında yerine getirmesi,
- Özellikle erken çocukluk döneminde başarıların, yeteneklerin fazlaca abartılıp övgüye maruz kalması,
- Sinirsel bağlantılarda yaşanmış olabilecek problemler,
- Genetik etkenler.
Narsizm Türleri
Narsizmi tek bir başlık altında incelemek mümkün değildir. Narsist nedir? Narsist ne demek? Gibi soruların cevabı ışığında narsizm 8 ayrı türe ayrılmıştır. Bu alt başlıklar arasındaki belirtilerde ortaklık veya farklılıklar mevcut olabilmektedir.
-
Kötü Niyetli Narsizm
Kötü niyetli narsizm olarak adlandırılan bu tür, diğerleri içinde en çok tehlike arz eden durumdur ve kontrol altına alınması en mühim olanıdır. Bu türe sahip kişilerde sadizm veya antisosyal kişilik bozukluğu gözlenebilmektedir. Özellikle yakın ilişkilerde sadizm istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir.
-
Somatik narsisizm
Somatik narsizm türüne sahip kişiler, özellikle kendilerini dış görünüş olarak önemserler. Diğer insanları dış görünüşleri üzerinden yargılar iken kendi görünüşlerini olduğundan fazlaca üstün görme ve takıntı haline getirme eğilimindedirler.
-
Serebral Narsizm
Bu tür narsist özellikler gösteren kişiler dış görünüş değil entelektüel olarak kendilerini üstün görürler. Karşılarındaki insanları entelektüel açıdan her daim kendilerinden zayıf görürler ve bunu da davranışları, konuşmaları ile belli etmeye çalışırlar.
-
Cinsel Narsizm
Cinsel narsist insanlar, çevresindeki kişilerin kendine hayran olmaları için cinselliği bir araç olarak kullanırlar ve bu konudaki performanslarının partnerleri tarafından sürekli övülmesini isterler.
-
Manevi Narsizm
Manevi narsizm türündeki kişiler ise özellikle maneviyat anlamında kendilerini üstün görürler ve iletişimde olduğu kişileri bu anlamda değersizleştirmeye çalışırlar.
-
Büyüklenmeci Narsizm
Bu tür narsistler, böbürlenme, kendini her konuda haklı çıkarma gibi durumları takıntı haline getirmişlerdir. Devamlı kendi yetenek ve başarılarını övme eğilimindedirler.
-
Kırılgan veya Savunmasız Narsizm
Bu kişiler genelde duyarlı ve böbürlenmeden uzak olan kişilerdir. Fakat reddedilme veya eleştirilmeye karşı pasif öfke geliştirme eğilimi gösterirler.
-
Sağlıklı Narsizm
Sağlıklı narsizm, Narsist nedir? Narsist ne demek? Sorularına kişilik bozukluğu olarak verilecek cevabın dışında kalan bir türdür. Bu tür kişilik bozukluğu olarak görülmez. Hemen her insanda bulunan bu tür, gerçeklerle paralellik gösterdiği takdirde adından da anlaşılacağı üzere sağlıklı bir tutumdur ve kişilerin kendi ihtiyaçlarını tanımaları, kendilerine değer vermeleri anlamında olumlu bir davranış çeşididir.
Narsizm Tanı Yöntemleri
Narsist nedir? Narsist Ne demek? Narsist bozukluğuna etki eden diğer rahatsızlıkların saptanması durumunda öncelikle bu hatalıkların tedavisi yoluna gidilmektedir. Ardından bu bireylere empati kazandırma, çocukluk travmalarını çözmeye yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Narsizm tanısı konmuş kişilerin tedaviye devamlılık göstermesi önemlidir. Bu kişilik bozukluğuna sahip kişiler genellikle rahatsızlıklarına anlam veremezler ve bunun sebebinin bir rahatsızlıktan kaynaklandığını düşünemezler. Terapiye gelmeyi reddedebilir veya aksatabilirler. Bu bağlamda narsist kişiyi yönetmek ve narsist ne demek sorusunu sormak oldukça zor olabilmektedir. Narist bireylerin psikologlara başvurmalarının en temel sebepleri ise bu kişilik bozukluğuna eşlik eden ve özelliklerini tehdit eden rahatsızlıklar yaşamalarıdır. Bu rahatsızlıklar şunlar olabilir;
- Başarısızlık
- Aile içi çatışma
- Boşluk hissi
- Kaygı
- Depresyon
- Panik atak
- Mutsuzluk
- Cinsel sorunlar
Tedaviyi kabul eden ve süreklilik gösteren narsist kişilik bozukluğuna sahip bireylere genel olarak uygulanan yöntemler ise şunlardır;
- Destekleyici psikoterapi
- Yapılandırılmış psikoterapi
- Zihinselleştirme temelli terapi
- Aktarım odaklı psikoterapi
- Diyalektik davranışçı terapi
- Şema odaklı psikoterapi
Narsizm tedavisinde genellikle ilaç kullanımı minimum düzeyde tutulmaktadır. Çünkü narsist kişilik bozukluğu tedavisi uzun soluklu bir süreçtir ve bu süre içinde vücut ilaçlara karşı direnç oluşturabilmektedir. Fakat narsist bireylerin bu kişilik bozukluğunun yanında yaşadıkları diğer ruhsal sorunların çözümü için ilaç desteğinden yararlanılabilir.
İlginizi Çekebilir: Bulimia Nervoza
Narsistik Kişilik Bozukluğu Olanlara Karşı Davranış Biçimleri
Narsist ebeveynler, ve partnerler kişiler üzerinde oldukça zorlayıcı olabilmektedir. Bu kapsamda kişiler, nasıl davranmaları gerektiği konusunda sıkıntı yaşayabilirler. Bu konuda eğer bir narsist ile birlikte yaşıyor veya iletişim içinde iseniz, psikologlarımızın sizlere vereceği tavsiyeler şu şekildedir;
- Özellikle karşısındaki insanda var olan ruhsal travmaları sezme yetenekleri olduğu için, sizleri bu noktalarda tetiklemeye ve manipüle etmeye çalışırlar. Narsist nedir? Narsist Ne demek? Kendi şemalarını tanıyın ve çözümü için destek alın.
- Sınırlarınızı belirleyin. Kendi istek ve ihtiyaçlarınızı söylemekten, bu konuda söz geçirmekten çekinmeyin.
- Sakin ve nazik bir biçimde bu kişileri eleştirin. Kişiliklerine vurgu yapmadan size hissettirdikleri üzerinde konuşmaya çalışın.
- Bir narsist sinirlenmiş ise onunla tartışmaktan kaçının. Çünkü bu durumlarda sizi asla dinlemeyecek ve tartışma konuları saptıracaktır.
- Narsist bireylerin size karşı olan tavırlarını kişisel olarak algılamayın. Onlar bu tutumu siz gerçekten zayıf ve küçümsenecek bir insan olduğunuz için değil, gerçeklik algılarını yitirdikleri için etrafındaki herkese uygulamaktadırlar.
- Narsist kişinin bulunmadığı ortamlarda, değerinizi bilen, sizi olduğunuz gibi gören insanlarla vakit geçirin.
- Arkadaş ve yeni hobiler edinerek narsistik alandan uzaklaşın.
- Sağlıklı ilişkiler konusunda araştırmalar yapın. Doğru bir ilişkinin nasıl olması gerektiğine karar verin.
- Narsisti memnun etmek için kendinizden ödün vermeyin. Onun onay ihtiyaçlarını karşılamak için çaba göstermeyin.
- Kendi çıkarları için sizi manipüle etmesine izin vermeyin. Bu konuda gerçekleştirdikleri empatiden yoksun davranışları ile onları yüzleştirerek bir nebze empati duygusu aşılayabilirsiniz.
- Kaybetme korkunuz olduğunu hissettirmeyin. Eğer anlarlar ise bu durumdan yararlanmak adına sizi sömürme durumunu arttıracaklardır.
Narsist İle Evlilik veya İlişki
Narsist kişiler kendilerini üstün görme üstün kişiler ile birlikte olma eğilimdedirler. Özellikle ikili ilişkilerde partnerlerini yüksek kademelerden seçmek için çaba gösterirler. Ya da kafalarında oluşturdukları mükemmel insan profili için sizi değiştirmeye kendi doğrularına uydurmaya çalışırlar. Böyle bir ilişki biçimi ise oldukça zorlayıcıdır. Kişinin kendi değer algısını kaybetmesine, narsiste hizmet etmesine sebep olabilir.
Özellikle bir narsist ile evli olan kişiler evliliğinin bitmemesi adına ona karşı oldukça sabırlı tutumlar sergileyerek her dediklerini onaylarlar ve kendilerinden ödün verirler. Bu şekilde uzun yıllar devam eden bir ilişki sonucunda kişi kendi benlik algısından tamamen uzaklaşabilir. Bunun getirisi olarak narsist bireye uyum sağlamak isterken, var olan şemaları tetiklenebilir ve ileride kişilik ve ruhsal anlamda rahatsızlıklar, zorlanmalar yaşabilirler.
Narsistleri partnerleri tedavi edemezler. Alanında uzman psikologlar için bile zor bir vaka olan narsist kişilik bozukluğunu tedavi etmeye çalışırsanız kendinizden ödün vermek zorunda kalırsınız. Bu nedenle yapılması gereken en doğru şey bir uzmana başvurmaktır.
Narsist İnsanlar Tehlikeli Midir?
Narsist İnsanlar Aldatır Mı?
Bu alanda yapılan psikolojik araştırmalara göre narsistik özellik gösteren kişiler, partnerlerini aldattıklarını söylemişlerdir. Öte yandan yapılan bazı araştırmalar da narsistlerin partnerleri tarafından aldatılma ihtimalinin diğerlerine göre daha yüksek olduğudur.
Narsizmin Tedavisi Var Mı?
Narsizm, tedavisi imkansız olmamakla birlikte zor bir kişilik bozukluğudur. Çünkü narsist bireyler terapi almak gibi konuları reddebilir. Narsistler, terapiye gelmeyi zayıflık olarak gördükleri için devamlılık sağlayamayabilirler. Narsist nedir? Narsist Ne Demek? Gibi soruların tanımına göre belirlenen nasisizm özelliklerinde kendilerini kusursuz görme eğilimi vardır. Narsistle yaşamak oldukça zor olabilmektedir. Böyle bir durumda yardım almak önemlidir. Bir yakınınızda veya sizde bu belirtilerin olduğunu düşünüyorsanız psikolog hizmetimiz için bize ulaşabilirsiniz.
Profesyonel Destek Almak İçin: Antalya Psikolog