Beyin, insan vücudunun en karışık yapılarından bir tanesidir. İnsanlar yaşamları boyunca hep beyinlerini daha ileri seviyede kullanmak istemektedir. Beynini daha fazla çalıştıran kişiler, diğer kişilere oranla daha iyi düşünebilmektedir. Bu kişiler, pek çok konuyu daha detaylı kavrayabilmekte ve her konuda en azından mantıklı bir fikir sahibi olabilmektedir.
Beyin Gücü Arttırmak Mümkün Mü?
Her insan belli bir genetikle doğar. Zekâsal anlamda da yine anne ve babasından aldığı bir genetiği vardır fakat beyin diğer organlar gibi değildir. Vücudun yönetim merkezi olan bu organ kendini geliştirebilmektedir. Beyin gücü arttırmak ve bu güç doğrultusunda insanlarla iletişim kurmak mental açıdan çok daha başarılı sonuçları doğuracaktır.
Beyin Gücü Nasıl Artar?
Beyin gücü sabit bir yapı değildir. Her ne kadar genetiğin sunduğu bir hacimden bahsetmek mümkün olsa bile beyin gücü geliştirilebilir ve insanlar bellek arttırabilir. Bunun için uzmanların kişilere sunduğu bazı seçenekler vardır. Özellikle gelişim çağları ve çocukluk dönemi beynin gelişmesine en müsait olduğu zaman dilimidir.
Beyin gücü arttırmak için öncelikle kişiler sürekli ve düzenli olarak fiziksel egzersiz yapmalıdır. Beyin ve spor ilk başta aynı kefeye konulamaz fakat fiziksel anlamda dinç bir insan beynini daha iyi kullanabilmektedir. Sinir hücrelerindeki taşıma daha dengeli olabileceği için spor yapmak bellek arttırma konusunda oldukça yardımcı olacaktır. Her gün düzenli bir saat yürümek ya da bir saat koşmak, beyin gücü arttırmak konusunda son derece yardımcı olacaktır.
Fiziksel Aktivite
Beden ve zihnin arasında mükemmel bir karşılık ilkesi vardır. Birinin gerçeği, diğerini yansıtır. Fiziksel egzersiz sırasında uzuvların hareketliliği ve esnekliği, beynin daha büyük esnekliği ve sinapsları ile tamamen tutarlıdır. Bu nedenle fiziksel aktivite beyin gücünü artırmak için ilk tavsiyelerden biridir.
Tempolu yürümek, ağırlık kaldırmak, yoğun dans etmek veya koşmak, kan damarlarının ve yeni nöronların büyümesinden sorumlu olan insülin benzeri büyüme hormonlarının üretilmesi, çağrışımsal hafıza ve sözel yeteneklerin geliştirilmesi için çok faydalıdır. Risk almamız ve her hareketi düşünerek yeniden denge kurmamız gereken egzersizler, kendi bedenimizin mekânsal algısı olan vücut farkındalığını uyarmak için yararlıdır.
Daha temel bir düzeyde daha fazla egzersiz; daha iyi kalp sağlığı, daha iyi dolaşım, oksijen ve daha hızlı bir detoks süreci anlamına gelir. Tabii ki açık hava sporlarından gelen güneş ışığı da D vitamini sağlar. Egzersiz yaparken diğer insanlarla etkileşimde bulunmak, hücre oluşturma faydalarını artıracaktır.
Egzersizin beyin için iyi olmasının ana nedenlerinden biri, egzersizin beyinde daha fazla sinir hücresi üretmesidir. Uzun bir süre bu organın yeni hücreler yaratabileceğine inanılmadı, ancak bugün beynin bunu gerçekten yapabileceğini biliyoruz. Bu sürecin adı “nörogenez”dir.
Hipokampus, nörogenezde yer alan beyin alanlarından biridir. Dr. Joseph Firt bu konuda 737 kişi ile bir deney yapmıştır. Sonuçlar, düzenli aerobik egzersizin hipokampusun sol bölgesinin boyutunu artırdığını gösterdi. Bu nedenle egzersizin yeni sinir hücrelerinin oluşumunu desteklediğini söyleyebiliriz.
Diğer araştırmacılar da genel olarak şu sonuçlara ulaşmışlardır:
- Gri beyin maddesini korumamızı sağlar: Bu doku bilgi aktarımı ve zihinsel çeviklikten sorumludur, ancak yaşla birlikte bozulur. Bununla birlikte araştırmalar, yaştan bağımsız olarak egzersiz yapanlarda bu dokunun daha yoğun ve daha eksiksiz olduğunu göstermiştir.
- Yürütücü işlevleri geliştirir: Bu işlevler, görevleri gerçekleştirmemizi ve karmaşık sorunları çözmemizi sağlar.
- Konsantrasyon geliştirir: Çeşitli araştırmalar, düzenli egzersiz yapanların konsantre olmayı daha kolay bulduğunu gösteriyor.
- Bilişsel esnekliği artırır: Fiziksel aktivite, bir görevden diğerine kolayca geçiş yapma yeteneğini artırır.
- Uzun süreli belleği geliştirir: Bir araştırma, bir metni ezberlemeden önce egzersiz yapan kişilerin, fiziksel aktivite yapmayanlara göre metni daha iyi hatırladığını göstermiştir.
- Beyin yaşlanmasını yavaşlatır: Düzenli egzersiz yapanların 30 yaşından sonra serebral hipokampus hacmini %1 ila 2 oranında artırdığını gösteren araştırmalar vardır.
Fiziksel egzersiz, beyin için hiçbir zaman tamamen yeterli değildir Her ne kadar sinirleri açıp düşünme yetisini arttırsa da arkasından zihinsel bir egzersiz desteği istemektedir. Beyni çalıştırmak için düşünce gücünü ön plana çıkaran kitaplar okumalı, zekâ sorularına odaklanmalı ve problem çözerek beyin egzersizi yaptırmalıdır. Sudoku gibi oyunlar da beyin egzersizi için idealdir.
Gülmek
Beyin gücü arttırmak konusunda en iyi yöntem gülmektir. Gülme sırasında, neşe hormonları olan endorfin salınımında artış olur. Aynı zamanda, stres hormonu olan kortizol üretimi azalır ve bu da uzun vadede hafızanın gelişmesine yol açar.
Gülmek, insanların stresini aldığı için daha rahat düşünmelerini ve beyinlerini daha iyi kullanabilmelerini sağlamaktadır. Hatta sırf bunun için dahi gülme egzersizlerinin yapılması önerilmektedir. Üstelik sahte bir gülümsemenin bile böyle bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır çünkü beyin, yüz kaslarının kasılmasına tepki verir.
Müzik Dinlemek
Beyin gücü arttırma yöntemlerinden biri de klasik müzikler gibi zihni açıcı müziklerden dinlemektir. Herkesin müzik zevki farklıdır fakat klasik müzik her bünyede dinlendirici bir etki yaratmaktadır. O nedenle, kişiler boş zamanlarında ya da bir işi yaparken arka planda kısık sesli de olsa bir klasik müzik açabilir. Bu sayede zihinsel açıdan dinlenmiş ve dinç olacaklardır.
Anıları Hatırlamak
Beyin gücü arttırmak isteyen kişilerin mutlaka yapması gereken en önemli şey de geçmişten anılarını hatırlama çabasıdır. Geçmişin tam olarak ne kadar geçmiş olduğunu yine kişiler belirleyecektir. Bu sayede zihnini zorlayan kişilerin belleği de artacaktır.
Yeterli Uyku
Uyku saatlerinizi artırmak ve yeterince uyumak zihninizin daha iyi çalışmasını sağlar. Uykudan mahrum kalındığında kişi kendisini yorgun ve halsiz hisseder. Bu nedenle yaratıcılık, düşünme, biliş, problem çözme ve hafıza olumsuz etkilenir.
Ayrıca uyumadan önce beyin aktivitesini çok fazla uyaran ve uykusuzluğa neden olan akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanımından uzak durmakta fayda vardır.
Sağlıklı Beslenme
İnsanlar beyin kullanma yöntemlerine yönelmek dışında nasıl beslenmesi gerektiğini de son derece iyi bilmelidir. Her şeyin başı sağlıklı yaşam ve beslenmedir tezini kanıtlayan bir diğer konu da bellek arttırma olayının yiyeceklerle bağlantılı olmasıdır.
Balık yemek belleği arttırmakla kalmayacak beyin fonksiyonlarını da güçlendirecektir. Balık dışında yağ tüketimini minimuma indirmek de gerekli çarelerden bir tanesi olacaktır. Yağ, insanların algısını sınırlandırdığı için tercih edilmemektedir.
Sağlıklı beslenmek, doğru beslenmeyle ilgilidir. Yeşil yapraklı sebzeler, balık, tahıllar, mantarlar, kuruyemişler, yumurta, domates günde en az 8 bardak su ile birlikte beyin aktivitesini uyarmak için en uygun besinlerden bazılarıdır. Omega-3’ler, magnezyum ve kompleks karbonhidratlar açısından zengin besinler beyin gücü artırmada avantaj sağlar.
Stresi Azaltmak
Stres, hafızayı olumsuz etkiler ve beyin hücrelerinin tahrip olmasına neden olur. Stresi azaltmak için arkadaşlarınızla dışarı çıkın, ailecek eğlenceli bir şeyler düzenleyin, kitap okuyun. Kısacası bir süreliğine zihninizi dinlendirecek faaliyetler yapabilirsiniz.
Hobi Edinmek
İkinci bir dil öğrenmek, fotoğrafçılık veya bir müzik aleti çalmak konsantre olma, dinleme ve eleştirel düşünme yeteneğini geliştirdiği için beyin gücünü artırmanın geçerli bir yolu olabilir.
İletişim Kurmak
İletişim içeren halka açık bir faaliyete dâhil olduğunuzda dinleme ve dikkat becerileri harekete geçirilerek söylenenlere odaklanmanız sağlanır. Her şeyi duymak için acele etmeden dinlemek, kelimelerin zihne gelmesini ve doğru ya da en azından tutarlı, katılımcı bir yanıt verme becerisini geliştirmesini sağlar.
Çoklu Görevlerden Kaçınmak
Her seferinde görevin tek bir adımına odaklanmak gerekir. Bazı insanlar çok görevli olmaya, yani aynı anda birden çok şeyi yapabilmeye inanır. Kısa vadede bu olumlu etkilere yol açsa da tam aksi durumlar da dikkate alınmalıdır.
Beynin bilgiyi işlemek için yaklaşık 8 saniyeye ihtiyacı vardır. Bu nedenle örneğin akşam yemeğini hazırlarken telefonla konuşmak iki şeyden birinin yanlış yapılmasına neden olabilir.
Beyin Gücü İle İlgili Sık Sorulan Sorular
İnsan beyni nasıl güçlenir?
İnsan beyni vücudun diğer bölümleri gibi eğitilebilir. Böylece hafızayı geliştirmek, yaratıcı düşünceyi geliştirmek mümkündür. İnsan beyin gücünü artırmanın bir gün meselesi olmadığını hatırlamak önemlidir. Hedefler ne olursa olsun eğitim düzenli olmalıdır. Örneğin rutinden çıkıp alışılmadık faaliyetlerde bulunmak, kitap okumak, nefes egzersizleri sistematik olarak yapılabilir.
İnsan beynini ne geliştirir?
Yeni sinapsların oluşması için günde en az bir saat okunabilir. Olumlu duygular da iyi bir hafıza sağlayan dopamin üretimini teşvik eder. Beyne giden kan akışını %15 artırmak için günde 30-50 dakika yürümek yeterlidir. Zihinsel aktivite için tüm bunlarda vb. etkinliklerde esas olan, çeşitli alanlarda düzen ve uyum sağlanmasıdır.
Daha güçlü beyin için ne yapmalı?
İlk kural beyne alışılmadık, yeni bilgiler vermektir. Bu sayede yeni sinirsel bağlantılar oluşacak ve beyin gelişecektir. Bununla birlikte bilişsel ön yargılardan kaçının. Diğer insanların sorunlarınızı nasıl çözeceğini hayal edin. Ayrıca kendinizi benzer düşünen insanlarla çevrelemeyin. Sizinle aynı fikirde olmayan insanların düşüncelerini dinleyebilirsiniz.